Những Điều Không Nên Làm Khi Phỏng Vấn: Các Lỗi “Chết Người” Cần Tránh Trong Buổi Phỏng Vấn
Một buổi phỏng vấn thành công không chỉ phụ thuộc vào những gì bạn nói hay thể hiện tốt ra sao, mà còn nằm ở việc bạn tránh được những sai lầm “chết người”. Đôi khi, chỉ một lỗi nhỏ cũng đủ khiến bạn mất đi cơ hội việc làm mơ ước, dù bạn có năng lực đến đâu. Nhà tuyển dụng luôn tìm kiếm lý do để loại bỏ ứng viên trong số hàng trăm hồ sơ.
Vậy, đâu là những điều không nên làm khi phỏng vấn? Bài viết này sẽ chỉ ra các lỗi “chết người” phổ biến mà ứng viên thường mắc phải, giúp bạn nhận diện và tránh điểm trừ không đáng có, từ đó tạo ấn tượng tốt và nâng cao cơ hội việc làm của mình.
1. Sai Lầm Trong Chuẩn Bị: Thiếu Nghiên Cứu Và Sơ Sài
Lỗi “chết người”: Đi phỏng vấn mà không tìm hiểu kỹ về công ty, vị trí ứng tuyển, hoặc thậm chí cả người phỏng vấn. Tại sao cần tránh: Điều này cho thấy bạn thiếu sự nghiêm túc, không nhiệt tình, và không coi trọng cơ hội này. Nhà tuyển dụng sẽ đặt nghi vấn về động lực và sự cống hiến của bạn.
Cách tránh:
- Nghiên cứu công ty: Văn hóa, sản phẩm/dịch vụ, thành tựu gần đây, sứ mệnh, tầm nhìn.
- Nghiên cứu vị trí: Đọc kỹ mô tả công việc (JD), hiểu rõ các yêu cầu, trách nhiệm chính.
- Tìm hiểu người phỏng vấn: Nếu biết tên, hãy tìm kiếm thông tin trên LinkedIn để hiểu về vai trò và kinh nghiệm của họ.
- Chuẩn bị câu hỏi cho nhà tuyển dụng: Luôn có ít nhất 2-3 câu hỏi thông minh để đặt ở cuối buổi.
2. Sai Lầm Về Thời Gian: Đi Trễ Hoặc Đến Quá Sớm
Lỗi “chết người”: Đến muộn hoặc đến quá sớm so với giờ hẹn. Tại sao cần tránh:
- Đến muộn: Thể hiện sự thiếu chuyên nghiệp, thiếu trách nhiệm, và không tôn trọng thời gian của người khác. Dù có lý do chính đáng, ấn tượng ban đầu đã bị ảnh hưởng.
- Đến quá sớm (hơn 15 phút): Có thể gây áp lực cho nhà tuyển dụng hoặc nhân viên tiếp đón, vì họ có thể chưa sẵn sàng đón tiếp bạn.
Cách tránh:
- Lên kế hoạch di chuyển: Tính toán thời gian đi lại, cộng thêm thời gian dự phòng cho tắc đường hoặc sự cố bất ngờ.
- Đến đúng giờ: Nên đến địa điểm phỏng vấn khoảng 10-15 phút trước giờ hẹn. Tận dụng thời gian này để ổn định, hít thở sâu và chuẩn bị tinh thần.
- Thông báo nếu có sự cố: Nếu không may bị trễ, hãy gọi điện hoặc gửi email thông báo ngay lập tức và xin lỗi.
3. Sai Lầm Về Trang Phục: Ăn Mặc Không Phù Hợp
Lỗi “chết người”: Mặc trang phục quá xuề xòa, luộm thuộm, hoặc quá lố lăng. Tại sao cần tránh: Trang phục là yếu tố quan trọng trong việc tạo ấn tượng ban đầu. Một trang phục không phù hợp có thể khiến bạn trông thiếu chuyên nghiệp, không nghiêm túc hoặc không hiểu về văn hóa công ty.
Cách tránh:
- Tìm hiểu văn hóa công ty: Chọn trang phục phù hợp với ngành nghề và môi trường làm việc (ví dụ: suit cho ngành tài chính, business casual cho ngành công nghệ).
- Sạch sẽ và gọn gàng: Trang phục phải được giặt ủi phẳng phiu. Giày dép sạch sẽ, tóc tai gọn gàng.
- Ưu tiên màu trung tính: Đen, trắng, xám, xanh navy, be là những lựa chọn an toàn và chuyên nghiệp.
- Phụ kiện tối giản: Hạn chế trang sức, nước hoa nhẹ nhàng.
4. Sai Lầm Trong Giao Tiếp Phi Ngôn Ngữ (Body Language)
Lỗi “chết người”: Cử chỉ bồn chồn, thiếu tự tin, hoặc biểu cảm tiêu cực. Tại sao cần tránh: Ngôn ngữ cơ thể truyền tải nhiều thông điệp hơn lời nói. Các cử chỉ tiêu cực có thể khiến bạn trông lo lắng, thiếu chuyên nghiệp hoặc thiếu hứng thú.
Cách tránh:
- Giao tiếp bằng mắt: Duy trì giao tiếp bằng mắt tự tin và chân thành (không nhìn chằm chằm).
- Tư thế ngồi thẳng: Ngồi thẳng lưng, hơi nghiêng người về phía trước một chút để thể hiện sự quan tâm.
- Cử chỉ tay: Để tay thoải mái, sử dụng cử chỉ tự nhiên để minh họa lời nói (tránh khoanh tay, đút tay túi, nghịch đồ vật).
- Nụ cười: Nở nụ cười thân thiện, tự tin khi bắt đầu và trong suốt buổi phỏng vấn.
- Không bồn chồn: Tránh rung chân, gõ ngón tay, nhìn đồng hồ liên tục.
5. Sai Lầm Trong Nội Dung Trả Lời: Thiếu Cụ Thể Hoặc Nói Xấu
a) Trả Lời Chung Chung, Thiếu Cụ Thể
Lỗi “chết người”: Chỉ trả lời “có/không”, hoặc đưa ra những câu trả lời sáo rỗng, không có ví dụ minh họa. Tại sao cần tránh: Nhà tuyển dụng muốn nghe về kinh nghiệm và cách bạn đã xử lý các tình huống thực tế. Câu trả lời chung chung không thể hiện được năng lực của bạn.
Cách tránh:
- Sử dụng công thức STAR: Khi trả lời các câu hỏi hành vi, hãy áp dụng Situation (Tình huống) – Task (Nhiệm vụ) – Action (Hành động) – Result (Kết quả) để câu chuyện của bạn cụ thể và thuyết phục.
- Định lượng kết quả: Nếu có thể, hãy sử dụng con số cụ thể để chứng minh thành tựu của bạn (ví dụ: “giúp tăng doanh số 20%”).
b) Nói Xấu Công Ty/Sếp/Đồng Nghiệp Cũ
Lỗi “chết người”: Kể lể, phàn nàn hoặc nói xấu về môi trường làm việc, sếp hoặc đồng nghiệp cũ. Tại sao cần tránh: Điều này cho thấy bạn là người tiêu cực, thiếu chuyên nghiệp và có thể mang những vấn đề tương tự đến công ty mới.
Cách tránh:
- Luôn giữ thái độ tích cực và chuyên nghiệp: Ngay cả khi có trải nghiệm không tốt, hãy tập trung vào bài học bạn đã rút ra hoặc những gì bạn muốn tìm kiếm ở một môi trường mới.
- Chuyển hướng câu chuyện: Nếu được hỏi về lý do nghỉ việc, hãy tập trung vào mong muốn phát triển bản thân, tìm kiếm cơ hội mới phù hợp hơn với mục tiêu nghề nghiệp.
6. Sai Lầm Về Thái Độ: Thiếu Tự Tin Hoặc Quá Tự Mãn
Lỗi “chết người”: Thiếu tự tin, rụt rè hoặc ngược lại, quá kiêu ngạo, tự mãn. Tại sao cần tránh: Cả hai thái cực đều không tạo ấn tượng tốt. Thiếu tự tin có thể khiến bạn bỏ lỡ cơ hội thể hiện năng lực, trong khi quá tự mãn sẽ khiến bạn bị đánh giá là kiêu căng, khó làm việc cùng.
Cách tránh:
- Tự tin nhưng khiêm tốn: Thể hiện sự tự tin vào năng lực của mình nhưng luôn giữ thái độ khiêm tốn, sẵn sàng học hỏi.
- Thành thật về điểm yếu: Khi được hỏi về điểm yếu, hãy chọn một điểm yếu thật, nhưng đi kèm với giải pháp hoặc cách bạn đang cải thiện.
Cách tránh:
- Gửi email cảm ơn trong vòng 24 giờ: Viết ngắn gọn, chuyên nghiệp, nhắc lại tên vị trí và cảm ơn người phỏng vấn đã dành thời gian.
- Nhắc lại điểm ấn tượng: Có thể đề cập một điểm bạn học được hoặc một kỹ năng bạn muốn nhấn mạnh thêm.
Kết Luận
Để chinh phục buổi phỏng vấn thành công, bạn không chỉ cần biết cách thể hiện điểm mạnh mà còn phải nhận diện và tránh những điều không nên làm khi phỏng vấn. Bằng cách tránh xa các lỗi “chết người” này, từ sự chuẩn bị đến thái độ và hành vi sau phỏng vấn, bạn sẽ tự tin hơn rất nhiều, tạo ấn tượng tốt và nâng cao cơ hội việc làm mơ ước của mình. Hãy biến mỗi buổi phỏng vấn thành cơ hội để bạn tỏa sáng một cách chuyên nghiệp và ấn tượng nhất!
Bạn muốn được tư vấn chi tiết cách tránh mọi lỗi phỏng vấn và luyện tập để tự tin chinh phục mọi nhà tuyển dụng? Hãy tham gia ngay Khóa học Phỏng vấn Thành công của chúng tôi!
